Διατροφικές διαταραχές

ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΥΗ ΚΑΠΑΣΑΚΑΛΙΔΗ
Σύμβουλος ψυχ.υγείας- Συνθετική ψυχοθεραπεύτρια|

Οι διαταραχές της διατροφής είναι ψυχοσωματικές διαταραχές που έχουν να κάνουν με την διατροφή και το σωματικό βάρος. Οι διαταραχές αυτές αποτελούν σοβαρές ψυχοπαθολογικές καταστάσεις, όπου η ασιτία και η υπερφαγία αποτελούν τα συμπτώματα, που οφείλονται σε υποκείμενες ψυχολογικές και συναισθηματικές δυσκολίες.  Οι διαταραχές αυτές οφείλονται σε ένα συνδυασμό από νευρολογικούς, βιολογικούς, οικογενειακούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες, ενώ έρευνες δείχνουν πως μπορεί να υπάρχει και γενετική προδιάθεση.

Η νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται από έντονη και στρεβλή αντίληψη της εικόνας, που σχηματίζει ο ασθενής για το σώμα του και από αδιάκοπη αναζήτηση της ισχνότητας μέχρι σημείο λιμοκτονίας. Η διαταραχή αυτή, θα μπορούσε να γίνει κατανοητή ως «παράλογος φόβος του πάχους», που οδηγεί σκόπιμα τον ασθενή σε αυτοεπιβαλόμενο περιορισμό στην πρόσληψη τροφής και επιλογή των τροφών σε ποσότητα και ποιότητα, ώστε να οδηγείται σε απώλεια βάρους. Η στάση ζωής των ανορεκτικών περιλαμβάνει έλλειψη αυτοεκτίμησης, σε συνδυασμό με υψηλές προσδοκίες και τελειοθηρία. Οι συνέπειες της έντονης και μακρόχρονης δίαιτας που υποβάλλεται το άτοµο ποικίλουν. Το άτομο αποκτά προκαταλήψεις απέναντι σε διάφορες τροφές, παράξενες διατροφικές συνήθειες, κάνει αυξημένη κατανάλωση καφέ, τσαγιού, υγρών ή ασχολείται συνεχώς µε την τροφή κάνοντας μικρές λήψεις τροφής σε τακτά χρονικά διαστήματα. Συναισθηματικά, το άτοµο έχει συνήθως κατάθλιψη, άγχος, ευερεθιστότητα, θυμό, αδυνατεί να βιώσει ικανοποίηση και αυτή η συναισθηματική κατάσταση το ωθεί στην απομόνωση. Οι γνωστικές λειτουργίες εξασθενούν και πιο συγκεκριμένα υπάρχει μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, κρίσης και λήψης αποφάσεων. Τέλος, συμβαίνουν και πολλές νευροφυσιολογικές αλλαγές, όπως διαταραχές στον ύπνο, γαστρεντερολογικές διαταραχές, υποθερμία, μειωμένος µεταβολικός ρυθμός και µειωμένο σεξουαλικό ενδιαφέρον.

Σύμφωνα με το DSM– IV τα διαγνωστικά κριτήρια της Ψυχογενούς Ανορεξίας είναι (APA, 1994): Α. Άρνηση διατήρησης βάρους σώματος στο ελάχιστο φυσιολογικό επίπεδο βάρους για την ηλικία και το ύψος ( χαμηλότερο βάρος τουλάχιστον κατά 25% από το κανονικό ) Β . Έντονος φόβος παχυσαρκίας που δεν ελαττώνεται µε τη μείωση του βάρους Γ. Διαταραχή στον τρόπο µε τον οποίο το άτοµο βιώνει το βάρος και το σχήμα του σώματος του, τα οποία επηρεάζουν υπέρµετρα την αυτοαξιολόγηση του ατόµου, ή άρνηση της σοβαρότητας του χαμηλού βάρους σώματος Δ. Έλλειψη έµµηνου ροής

Επιπλέον, στο DSM-IV περιγράφονται δυο υποκατηγορίες της Ψυχογενούς Ανορεξίας: – Ο Περιοριστικός Τύπος (Αμιγής Ψυχογενής Ανορεξία): Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου της Διαταραχής το άτομο δεν παρουσιάζει επεισόδια υπερφαγίας ή συμπεριφορές αποβολής των τροφών (προκλητοί έμετοι, χρήση καθαρτικών ή διουρητικών) -Βουλιμικός Τύπος ή Υπερφαγικός-Καθαρτικός Τύπος (Βουλιμική Ψυχογενής Ανορεξία): Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου της Διαταραχής το άτομο παρουσιάζει επεισόδια υπερφαγίας και χρήσης καθαρτικών ή διουρητικών).

Η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση μπορεί να είναι μακροχρόνια και επίμονη. Εστιάζει στα εσώτερα προβλήματα, όπως τα αισθήματα κενού, την άρνηση και τον φόβο έναντι των προσωπικών αναγκών, το αίσθημα αναποτελεσματικότητας, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την τελειοθηρία και την εχθρότητα προς τον εαυτό. Η θεραπευτική διαδικασία περιλαμβάνει την εγκατάστασης μιας καλής θεραπευτικής  σχέσης, την εστίαση στις συμπεριφορές ελέγχου του βάρους (π.χ. δίαιτα, χρήση καθαρτικών, πρόκληση εμετού) και την τροποποίηση των αντιλήψεων του ατόμου γύρω από το βάρος, την τροφή και τον εαυτό του. Προσπαθεί να βοηθήσει το άτομο να λύσει τις συγκρούσεις του, στις διαπροσωπικές του σχέσεις, και να εξυγιάνει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τον εαυτό του σε σχέση με τους άλλους, μέσα από μία θεραπευτική σχέση βαθιάς εμπιστοσύνης, κατανόησης και αλληλοσεβασμού.