Τα εφόδια στο ταξίδι των σχέσεων

ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΥΗ ΚΑΠΑΣΑΚΑΛΙΔΗ
Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια-Σύμβουλος ψυχ. υγείας|

Η πρώτη μας σχέση ξεκινάει από την κοιλιά της μάνας μας, στην πορεία όταν γεννιόμαστε, η πρώτη μας αυτή σχέση με τη μάνα μας είναι η μοναδική και πιο στενή. Είμαστε κολλημένοι με τη μητέρα μας, παίρνουμε ευχαρίστηση από εκείνη με το να βυζαίνουμε, να δεχόμαστε χάδια, αγκαλιές και έτσι επιβιώνουμε. Όσο πιο σταθερή και επαναλαμβανόμενη είναι αυτή η σχέση δηλαδή όταν υπάρχει σταθερότητα και επανάληψη του προσώπου που μας φροντίζει (μητέρα/φροντιστής), τόσο πιο πολύ εξαλείφουμε φοβίες, αισθανόμαστε ασφάλεια κλπ. Αυτή η πρώτη σχέση, λοιπόν, είναι που μας τροφοδοτεί, μας εξελίσσει και μας βοηθά να αναπτυχθούμε.

Και στην ενήλικη ζωή, χρειαζόμαστε επίσης σχέσεις που μας τροφοδοτούν και μας εξελίσσουν. Φυσικά, όσο πιο καλός ήταν ο δεσμός προσκόλλησης με τη μητέρα μας, τόσο πιο εύκολο είναι να δημιουργήσουμε μετέπειτα τέτοιες σχέσεις. Xρειαζόμαστε σχέσεις με βαθιά αλληλεξάρτηση, δηλαδή ο ένας να δίνει στον άλλον και να δημιουργείται ένα πλαίσιο που ο άλλος θα μπορεί να αναπτυχθεί. Φυσικά, για να υπάρξει αυτή η αλληλεξάρτηση χρειάζεται χρόνος, συχνότητα επαφών, να είναι επαναλαμβανόμενη και σταθερή. Επιπλέον, πέρα από τον χρόνο και τη συχνότητα, σημαντικό είναι να υπάρχει εμπιστοσύνη. Δηλαδή, ο άλλος κάνει κάτι για μένα από καλή πρόθεση και να το αντιλαμβάνομαι. Να μην με προβληματίζει, ούτε να με κάνει να αναρωτιέμαι, και έτσι οδηγούμαστε σε αυτό που αποκαλούμε ασφάλεια. Ασφάλεια σημαίνει ότι μπορώ να προβλέψω τι θα μου συμβεί, όχι μόνο τις συμπεριφορές του συντρόφου μου, αλλά και αν κάτι πάει στραβά, δηλαδή αν υπάρξει μία απειλή από εξωτερικούς παράγοντες, αν κινδυνεύσει η υγεία μου, εάν διαταραχθεί η επαγγελματική μου κατάσταση, εάν συμβούν άλλου είδους ανατροπές, θα έχω ένα πρόσωπο αναφοράς, κάποιον να στραφώ, όχι μόνο για να πω τον πόνο μου, αλλά κάποιον που θα προστρέξει για μένα και δεν θα χρειαστεί να το πω.

Αυτή η ασφάλεια προϋποθέτει και αυτό που λέμε αφοσίωση. Με αυτόν τον όρο δεν εννοούμε την αποκλειστικότητα, αλλά ότι ο άλλος ασχολείται μαζί μου, με ακούει, μου δίνει προσοχή και προτεραιότητα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είμαι η αποκλειστική του απασχόληση, και το πρόσωπο με το οποίο συνδιαλέγεται αποκλειστικά. Θα λέγαμε, με λίγα λόγια, πως ο άλλος είναι αφοσιωμένος σε εμάς, αλλά παράλληλα συμβαίνουν και άλλα πράγματα στη ζωή του και με άλλους ανθρώπους. Και αυτό χρειάζεται να συμβαίνει, γιατί η σχέση μας πρέπει να τροφοδοτείται από αυτές τις άλλες σχέσεις. Δηλαδή, από τις άλλες σχέσεις αντλούμε γνώσεις, δεξιότητες, σκέψεις, πληροφορίες που μετά δίνουμε στον άνθρωπο μας. Κάτι που έχω εγώ και εσύ δεν το έχεις, μπορώ να σε βοηθήσω μέσα από τη σχέση μας να το αποκτήσεις ή να σε βοηθήσω να το ασκήσεις. Αν λοιπόν, δεν μου δοθεί η ευκαιρία να καλλιεργήσω αυτή τη δεξιότητα με το να σχετίζομαι και με άλλους ανθρώπους, πώς θα μπορώ να το δώσω μέσα στη σχέση; Για αυτό αλλά και για άλλους λόγους είναι σημαντική η αυτονομία, δηλαδή ότι συνδέομαι ως ξεχωριστό άτομο και προσωπικότητα. Συνδεόμαστε, λοιπόν, ως δύο ξεχωριστοί άνθρωποι, ως δύο ελεύθερα υποκείμενα.

Εδώ είναι σημαντικό επίσης, να αναφερθούμε στον έρωτα. Ο έρωτας ή μάλλον το ερωτικό πάθος είναι που μας φέρνει κοντά με τον άλλον, αλλά ο έρωτας είναι απλώς ο προθάλαμος για να σχετιστούμε με τον άλλον. Το ερωτικό πάθος, λοιπόν, είναι απαραίτητο και υπάρχει ακριβώς για αυτό, για να πλησιαστούμε με τον άλλον. Όμως αυτή η επιθυμία αργά ή γρήγορα μειώνεται. Αυτή η μείωση όμως που υπάρχει στο συναίσθημα αυτό, είναι φυσιολογική. Ο έρωτας δεν δημιουργεί μια ρεαλιστική σχέση, καθώς ερωτευόμαστε έναν φαντασιωσικό άλλο, κάποιον που προβάλλουμε στον άλλον χαρακτηριστικά που εμείς θέλουμε. Όσο μειώνεται το ερωτικό πάθος, χρειάζεται να αυξάνεται η επικοινωνία, η έγνοια, η φροντίδα, η αγάπη, η εγγύτητα. Με τον όρο εγγύτητα εννοούμε ότι οι άνθρωποι χρειάζεται να έχουν σωματική ή ερωτική επαφή, να αγγίζονται. Το ζήτημα της ισοτιμίας είναι επίσης σημαντικό, να υπάρχει αναγνώριση από τον σύντροφό, του τι προσφέρει το άλλο μέλος μέσα στη σχέση, ακόμα και αν είναι νοικοκυρά. Τέλος, όσον αφορά το θέμα των συγκρούσεων, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η σύγκρουση είναι ο μόνος τρόπος να εκφράσουμε συναισθήματα, πικρίες και να ξαναβάλουμε όρια. Η σύγκρουση πρέπει να οδηγεί στη διαπραγμάτευση, να εξελίσσει τη σχέση και όχι να γίνεται πεδίο υποτίμησης του συντρόφου. Τότε προχωράμε σε μία σταθερή και ισχυρή σχέση, μαθαίνουμε τον άλλον, τον ανακαλύπτουμε και τον βοηθάμε να μας ανακαλύψει επίσης…